Theo thống kê, có hơn 70% người trên 40 tuổi bị đau nhức xương khớp dưới nhiều hình thức và mức độ khác nhau. Các cơn đau nhức thường âm ỉ hoặc dữ dội, đặc biệt chuyển nặng vào những lúc thời tiết thay đổi, mưa lạnh, nắng nóng thất thường, khiến người bệnh bị hạn chế đi lại, làm việc, vận động, suy giảm chất lượng sống nghiêm trọng.
Tuy vậy, đa số người bệnh thường không thực sự hiểu rõ nguyên nhân sâu xa của bệnh tình mà mình đang gặp phải, và tìm nhiều cách để đối phó tạm thời mà không lường hết các tác dụng phụ nguy hiểm có thể xảy ra.
Chỉ biết “kêu trời” vì xương khớp đau nhức
Đau nhức ở các khớp xương là một trong những triệu chứng thường gặp nhất của bệnh lý xương khớp. Trong đó, thường gặp là đau nhức ở những khớp lớn như khớp gối, cột sống lưng, cổ, hông, bàn chân... Khởi đầu có thể chỉ là cơn đau nhẹ thoáng qua hoặc đau khi cử động ở một vài khớp, tuy nhiên nếu không xử lý kịp thời, bệnh sẽ tăng nặng, cơn đau càng trầm trọng hơn và tấn công thêm nhiều khớp khác. Khi đó, dù chỉ với những cử động nhẹ cũng khiến người bệnh “kêu trời”, thậm chí không làm gì cũng bị đau.

Việt Nam nằm trong vùng nhiệt đới gió mùa, thời tiết khi nóng ẩm, lúc mưa lạnh và áp suất, độ ẩm không khí thường xuyên biến đổi do đó các cơn đau nhức xương khớp càng tấn công người bệnh thường xuyên và nghiêm trọng hơn. Triệu chứng đau có thể kèm theo viêm sưng, nóng, đỏ đau tại vị trí khớp.
Theo Trung tâm Kiểm soát và Ngăn ngừa bệnh dịch (CDC) của Mỹ, các bệnh xương khớp là nguyên nhân hàng đầu gây tàn phế ở nhóm người có nguy cơ cao bị đau nhức xương khớp, đặc biệt là người cao tuổi. Hậu quả khiến người bệnh không thể thực hiện ngay cả các hoạt động đơn giản hàng ngày, phải nhờ hoàn toàn vào người khác giúp đỡ.
Điều đáng nói là khi xương khớp càng bị đau nhức, người bệnh càng sợ cử động, hạn chế đi lại dẫn đến các khớp càng trở nên đơ cứng, khó cử động và bệnh ngày càng nặng thêm.
Bao nhiêu người biết nguyên nhân thực sự của đau nhức xương khớp?
Có nhiều nguyên nhân giải thích vì sao xương khớp lại đau nhức, tuy nhiên theo các chuyên gia xương khớp, nguyên nhân chủ yếu gây nên các cơn đau này chính là sự thoái hóa của hệ cơ xương khớp. Nghiên cứu cho thấy, ngay từ tuổi 30, hệ cơ xương khớp của con người bắt đầu thoái hóa, lớp sụn và xương dưới sụn khớp bị bào mòn, hư hại theo thời gian và tuổi tác, do các sai lầm khi vận động, các tư thế sử dụng khớp sai, các va chạm chấn thương khác... Đồng thời chất lượng dịch khớp suy giảm sẽ không cung cấp đủ dinh dưỡng cần thiết cho sụn và xương dưới sụn làm cho quá trình thoái hóa, hư hại càng diễn ra nhanh hơn. Hậu quả là khi khớp cử động, hai đầu xương sẽ va vào nhau mà không được đệm đỡ bởi dịch khớp và lớp sụn êm ái lập tức gây ra các cơn đau nhức, có thể kèm các tiếng kêu cọt kẹt hay lạo xạo, lắc rắc.. Trường hợp nặng, các khớp còn mọc gai xương (hay còn gọi là gai đôi đốt sống, thoát vị đĩa đệm…) gây ra các cơn đau nghiêm trọng hơn cho người bệnh. Tình trạng đau đớn này cũng xảy ra hoặc tăng nặng thêm khi thời tiết thay đổi thất thường, độ ẩm, áp suất trong không khí thay đổi cũng khiến độ nhớt của máu thay đổi, lực tác động lên khớp di chuyển tăng lên... khiến cho xương khớp càng đau nhức hơn.
1001 cách Xử trí cơn đau nhức và hệ luỵ khó lường
Mặc dù đau nhức xương khớp khó chịu nhưng tâm lý người bệnh thường chủ quan, ngại đi khám và xứ trí cơn đau theo những cách riêng cửa mình. Nhiều người dựa vào các phương pháp dân gian như chườm nóng, bôi dầu, xoa bóp, đắp thuốc lá, bấm huyệt, uống thuốc đông y không có chứng minh khao học… Cách này thường chỉ tạo cảm giác bớt đau ở thời điểm áp dụng mà không cải thiện được bệnh. Đồng thời cũng có nguy cơ gây ra nhiều hậu quả nguy hiểm nếu áp dụng thường xuyên như làm bỏng rát, viêm nhiễm vùng da bôi đắp thuốc, chườm nóng; hoặc các thuốc đông y, thuốc nam không rõ nguồn gốc gây hại gan, dạ dày...
Đặc biệt, nhiều người quen dùng các loại thuốc giảm đau, kháng viêm tác dụng nhanh để giải quyết cơn đau. Các thuốc tân dược này thường có tác dụng giảm đau kháng viêm nhanh chóng nhưng lại ẩn chứa nhiều tác dụng phụ nguy hiểm cho sức khỏe, như gây suy gan, thận, đau bao tử, viêm loét dạ dày, làm mục xương, phù nề... Đặc biệt nguy hiểm, nhiều người khi dùng các thuốc này thấy hết đau là nghĩ bệnh đã khỏi, nhưng thật ra đó chỉ là cách “đánh” vào triệu chứng của bệnh, không giải quyết được từ gốc của cơn đau, thậm chí làm lu mờ triệu chứng bệnh, đẩy nhanh quá trình thoái hóa khớp, khiến bệnh nặng hơn và các cơn đau khi tái phát càng nghiêm trọng hơn.
Vậy cách nào giảm đau nhức xương khớp tận gốc mà hiệu quả, an toàn?
Để xoa dịu các cơn đau nhức xương khớp, lời khuyên đầu tiên là người bệnh cần có kiến thức khoa học đúng để hiểu rõ mình bị đau vì nguyên nhân nào, từ đó sáng suốt lựa chọn phương pháp cải thiện tận gốc, an toàn và hiệu quả.
Ngoài ra, các chuyên gia khuyến cáo, sau 30 tuổi, nên đi khám sức khỏe xương khớp định kỳ, tuân thủ chế độ dinh dưỡng hợp lý, ăn nhiều rau xanh, các loại quả, hạn chế thịt, dầu mỡ, muối và các chất kích thích như bia rượu, thuốc lá. Kiểm soát cân nặng hợp lý và cần giảm cân nếu đang bị thừa cân, béo phì, nhằm giảm áp lực lên sụn các khớp. Duy trì thói quen tập luyện, vận động phù hợp, tránh các động tác mạnh, tránh thay đổi tư thế đột ngột, không nên vì sợ hư hại xương khớp mà không vận động, chỉ ngồi 1 chỗ vì như vậy càng dễ khiến xương khớp hư hại nhanh hơn. Cần giữ ấm cơ thể, hạn chế để chân tay bị ẩm ướt liên tục, có thể ngâm chân, tay vào nước ấm khi trời quá lạnh hoặc trước khi đi ngủ
Điều quan trọng trong cải thiện, giảm đau xương khớp là phải biết kết hợp giảm đau hiệu quả, an toàn với từng bước hỗ trợ phục hồi cấu trúc, chức năng của khớp. Trong đó, đặc biệt lưu ý chủ động chăm sóc sụn khớp và xương dưới sụn khỏe mạnh, làm chậm quá trình thoái hóa “bộ đôi” này để ngăn chặn bệnh, giảm tối đa các cơn đau nhức xương khớp từ gốc.
(Theo Jex)