Các chấn thương liên quan đến khớp gối là điều dễ gặp phổ biến nhất trong thể thao từ việc chơi các môn đối kháng như ĐÁ BANH, BÓNG RỔ, BÓNG CHUYỀN, TENNIS …  hay rèn luyện sức khỏe CHẠY, SQUAT GYM…

Cho dù bạn ở độ tuổi nào, môn thể thao nào, từ dân nghiệp dư phong trào cho đến vận động viên chuyên nghiệp thì chấn thương khớp gối đều để lại hậu quả khôn lường.

1. Tìm hiểu về hoạt động của đầu gối

Để giữ được một đầu gối khỏe mạnh thì bạn cần phải hiểu về chức năng và cấu trúc của đầu gối và nó hoạt động như thế nào.

Đầu gối của chúng ta hoạt động như bản lề của cánh cửa có thể giúp đóng mở cửa dễ dàng thì đầu gối là cái bản lề giúp bạn co duỗi chân dễ dàng.

Với đầu gối, để hoạt động 1 cách mượt mà thì nó cần có sự tham gia của 7 yếu tố đó chính là: Xương, dây chằng, gân, cơ bắp, các dịch lỏng, mô mỡ và sụn khớp.

Xương: Bao gồm 3 thành phần là xương đùi, xương chày và xương bánh chè. Dây chằng: Mô liên kết các khớp xương và có nhiệm vụ giữ ổn định và tính toàn vẹn cấu trúc khớp của bạn. Có 2 nhóm với 6 dây bên ngoài và 8 dây bên trong.

Cơ bắp: Chúng ta đều biết rõ ràng lý do cơ bắp có mặt ở đây đúng không. Nếu không có cơ bắp thì bạn chẳng làm gì được cả .

Cơ đùi trước: Có 4 đầu và nằm ở trước đùi bạn.

Cơ đùi sau: Tất nhiên là nằm ở đùi sau rồi. Và một số cơ khác có nhiêm vụ trong việc giúp chân bạn co duỗi.

Dây gân: Giúp tạo liên kết giữa cơ bắp và xương của bạn thành 1 khối

Dịch lỏng: Nó giống như là một miếng đệm được tìm tháy gần các khu vực khớp nối để giúp giảm lực ma sát, chúng chứa Synovial và có khoảng 12 túi đệm được tìm thấy ở đầu gối của bạn.

Các mô mỡ: Những cái này được dồn thêm vào phần trống trong đầu gối của bạn.

Sụn: Sụn là mô liên kết để tạo nên sự thông suốt giữa các nhánh xương tạo thành ổ khớp. Sun cũng hoạt động như một “lò xo giảm xóc”. Chúng kết hợp với các túi dịch tạo thành một hệ thống “giảm xóc” cực kì hiệu quả cho cơ thể.



2. Nguyên nhân chấn thương khớp gối khi chơi thể thao

Gân hoặc dây chằng bị hư hỏng, viêm và nhiễm trùng có thể tất cả là nguyên nhân gây đầu gối bị đau và cứng sau khi chơi thể thao. Tuy nhiên, các chuyên gia lưu ý rằng vị trí của cơn đau có thể giúp xác định nguyên nhân. Ví dụ, viêm bao hoạt dịch và viêm khớp thường gây ra đau ở phần phía trước của đầu gối. Khi các triệu chứng xuất hiện ở hai bên đầu gối của bạn, bác sĩ có thể nghi ngờ dây chằng bị tổn thương.

Các chấn thương khớp gối liên quan đến xương đùi dưới, hoặc xương đùi, đầu trên của xương chày hoặc xương chày và xương bánh chè hình tam giác hoặc xương bánh chè, trượt vào rãnh trên xương đùi. Cơ bắp đùi cung cấp sức mạnh cho đầu gối của bạn. Dây chằng và gân giữ xương cố định. Sụn cung cấp đệm giữa các xương, và mô làm mịn bề mặt xương. Ở lớp lót này, các màng hoạt dịch, tiết ra chất lỏng giúp các cấu trúc trong đầu gối của bạn trượt dễ dàng trong quá trình di chuyển. Chơi thể thao có thể gây đau và cứng khớp khi các cấu trúc này không hoạt động bình thường do chấn thương, bệnh tật, lạm dụng hoặc quá trình lão hóa.



3. Các chấn thương khớp gối thường gặp:

Đứt dây chằng chéo trước: Biểu hiện là sưng và đau vùng gối. Bạn có thể cảm nhận được tiếng “rắc” ngay khi chấn thương, rồi đầu gối sưng đau và hạn chế vận động. Dù có Đứt dây chằng chéo sau: Giống với biểu hiện lâm sàng của tổn thương dây chằng chéo trước, như sưng và đau ngay sau chấn thương, lỏng gối, teo cơ.

Lỏng gối: Biểu hiện là cảm giác chân yếu khi đi lại, khó khăn khi đứng trụ một chân bên gối lỏng. Khi chạy nhanh có cảm giác ríu chân, dễ vấp ngã hay đi nhanh trên đường không bằng phẳng có cảm giác trẹo gối.

Teo cơ: Đùi bên chấn thương nhỏ dần do teo cơ, do đó chân càng ngày càng yếu, nhất là khi cơ đùi teo nhiều.

Tổn thương dây chằng bên trong: Thường liên quan đến cơ chế vặn xoắn, gây nên tổn thương của một phần hoặc hoàn toàn dây chằng bên trong.

Tổn thương dây chằng bên ngoài: Tổn thương dây chằng bên mác thường đi kèm với các tổn thương của các cấu trúc xung quanh như gân cơ kheo hoặc dải chậu chày.

Tổn thương sụn chêm: Là tổn thương hay gặp nhất ở khớp gối trong chấn thương thể thao, điều trị hay không tình trạng sưng đau dần cũng tự hết.

Nhuyễn sụn: Đây là hiện tượng xương sụn bị làm mềm do thoái hóa khớp. Ngoài lý do tập luyện thì còn do lão hóa, động tác lặp đi lặp lại quá nhìu, cơ chế sinh học gặp lỗi và do di truyền.
Đau xương bánh chè (PFPS): Thể hiện bằng việc bị đau ngay trước xương bánh chè và đau nhiều hơn khi vận động. Tình trạng này gặp phải do sự mất cân bằng của phần giữa và 2 bên đầu gối.
Sưng/đau: Bạn gặp phải chấn thương bên trong, nên đi khám bác sĩ ngay lập tức. Phát tiếng động: Các tiếng động phát ra khi co duỗi gối thường không đáng lo ngại, trừ khi nó kèm theo đau, nhức hoặc sưng tấy.



4. Để tránh chấn thương khớp gối

Khởi động trước khi chơi thể thao: Khởi động là quá trình làm ấm dần cơ thể lại giúp bôi trơn khớp gối, cải thiện độ đàn hồi của cơ và tăng lưu lượng oxy tới vùng đầu gối, giảm thiểu nguy cơ thương tích.

Căng gối trước khi luyện tập: Điều quan trọng nhất bạn có thể làm cho khớp gối là giúp chúng có khoảng thời gian thích nghi phù hợp. Căng chân đóng vai trò quan trọng để đảm bảo sức khỏe tập luyện lâu dài. Nếu cơ bắp bị căng ra không đồng đều khiến đầu gối bị đẩy sang một bên, gây đau khớp hoặc khô khớp.

Thời gian chơi thể thao: Nên chơi thể thao vào buổi sáng hoặc giờ chính, tránh chơi buổi trưa hoặc buổi tối, vì khi đó cơ thể đang mệt mỏi cần được nghỉ ngơi. Sau khi chơi thể thao nên đi lại nhẹ nhàng, thả lỏng để đưa cơ thể về trạng thái ổn định rồi mới chuyển qua hoạt động khác.

Không nên nhậu sau khi chơi xong: Một thói quen phổ biến của nhiều người chơi thể thao là sau khi chơi thường rủ nhau đi nhậu lai rai. Đây là một thói quen không những ảnh hưởng xấu cho các bộ phận cơ thể như tim mạch, não, thận, gan... mà còn làm cho cơ mệt mỏi. Khi cơ mệt mỏi, nhiệm vụ giữ vững khớp gối dồn hết “trách nhiệm” cho dây chằng, làm dây chằng ngày càng yếu đi và rất dễ bị đứt dù chỉ gặp những va chạm nhẹ.

Bổ sung thực phẩm: một số loại thực phẩm có đặc tính chống viêm nếu được dùng thường xuyên kết hợp với việc chăm sóc tốt cho sụn khớp và xương dưới sụn giúp khớp gối khỏe hơn.

Khi va chạm mà nghe tiếng rắc trong khớp, không thể đi lại bình thường, khớp bắt đầu sưng lên và đau cần nghĩ ngay đến đứt dây chằng. Gặp tình huống này cần nhanh chóng chườm đá lạnh, nẹp gối cố định và đến bác sĩ để được thăm khám. Tuyệt đối không thoa dầu nóng hay đắp thuốc lá vào chỗ sưng vì sẽ làm mạch máu tại đó giãn ra, gây nên tình trạng chảy máu nhiều hơn, thậm chí có thể gây bỏng da do quá nóng.

Tăng cường các bài tập cho đầu gối: Những bài tập cho đầu gối giúp duy trì hoặc tăng cường tính linh hoạt, tăng cường sức mạnh cơ, giúp giảm việc căng cứng đầu gối.

Sử dụng phụ kiện trong quá trình tập luyện: Trên thị trường có rất nhiều loại đồ để bảo vệ đầu gối phù hợp với việc chơi thể thao giúp hạn chế chấn thương liên quan đến đầu gối